مالیات زیست محیطی و اثرتخصیصی آن (مطالعه موردی: فرآورده های نفتی ایران)

منابع انرژی یکی از عوامل ضروری برای توسعه اقتصادی کشورها بوده و سوختهای فسیلی به ویژه پنج فرآورده اصلی نفتی، مهمترین منابع مورد استفاده کشورها می باشند. در نتیجه استفاده از این سوختها، از یک سو شاهد کاهش ذخایر و در نهایت اتمام این منابع انرژی و از سوی دیگر آلودگی هوا و تغییرات آب و هوایی هستیم . الگوی مصرف انرژی در بخشهای تولیدی و مصرفی کشور نامناسب بوده که منجر به جایگاه پایین ایران در بین کشورها از نظربهره‌وری انرژی شده است که خود مسایل زیست محیطی را هم به همراه دارد. با توجه به بررسی مبانی تئوری و نتایج عملی راهکارهای مختلف زیست محیطی، مالیات های غیرمستقیم زیست محیطی ابزار مناسب مالی از لحاظ کارائی اقتصادی برای کاهش مصرف فرآورده های نفتی و مناسب برای استفاده در اقتصاد ایران می باشد. در این تحقیق با استفاده از مدل خود رگرسیون برداری(VAR)، اطلاعات سری زمانی مصرف بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته و اثر وضع مالیات در قالب شوک افزایش قیمت برمصرف فرآورده ها و عکس العمل مصرف نسبت به آن بررسی گردید. براساس آزمون علّیت گرانجری رابطه علّی از سمت متغیرهای قیمت و درآمد ملّی به متغیرمصرف تاییدشد. طبق نتایج، وضع مالیات برقیمت بنزین، نفت گاز، نفت کوره و گاز مایع موجب کاهش روند افزایشی مصرف آنها خواهد شد. ولی در مورد نفت سفید وضع مالیات موجب افزایش مصرف این فرآورده شد.